Τετάρτη 22 Ιανουαρίου 2014

Γνωρίζοντας τον Αυτισμό - Το παιχνίδι είναι μάθηση

Άρθρο από το VROEG, Ολλανδικό περιοδικό της πρώιμης παρέμβασης, Οκτώβριος 2012

Μετάφραση
Μαρέικε Στέεμαν - Κοκκαλίδου
Εξελικτική κλινική ψυχολόγος,
πτυχιούχος Πανεπιστημίου Άμστερνταμ

Οι θεραπευτικές ομάδες νηπίου του κέντρου αποκατάστασης στην Ουτρέχτη, χρησιμοποιούν το παιχνίδι για να προκαλέσουν κίνητρο στην εξέλιξη των παιδιών. Υπάρχουν τέσσερις ταξινομήσεις εμπειριών στις οποίες το παιχνίδι και η μάθηση ενσωματώνονται.
Υπάρχουν τρεις θεραπευτικές ομάδες για παιδιά ηλικίας 2 έως 4 χρονών, τα οποία έχουν κινητικά προβλήματα.


Έπειτα χρειάζονται βοήθεια και σε άλλους αναπτυξιακούς τομείς. Η αγωγή στοχεύει στην εξέλιξη και στην πρόοδο, τόσο σχετικά με κινητικές, όσο και με επικοινωνιακές δεξιότητες.
Η ηλικία των νηπίων είναι μια φάση στην οποία τα παιδιά θέλουν να παίζουν και ακόμα δεν είναι σε θέση να εκτελέσουν διάφορες εργασίες. Γι’ αυτό χρησιμοποιούμε το παιχνίδι με διάφορες μορφές και με διάφορα υλικά. Για να ενθαρρύνουμε την επικοινωνιακή εξέλιξη χρησιμοποιούμε πχ. βιβλία, τραγούδια, κινήσεις στόματος και παιχνίδια ήχου. Για να ενθαρρύνουμε την αδρή κίνηση χρησιμοποιούμε μεγάλα τουβλάκια από αφρολέξ, σανίδια, πανιά, διάφορα ποδήλατα και καρότσια. Την λεπτή κινητικότητα την δουλεύουμε με την βοήθεια υλικών όπως νερό, χαρτί, πηλό, υλικά κατασκευών κλπ. Οι νηπιαγωγοί παίζουν με το παιδί και του προσφέρουν εξάσκηση μέσω παιχνιδιού.
Προς το επόμενο επίπεδο
Ξεχωρίζονται τέσσερις τρόποι στους οποίους ταξινομούνται οι εμπειρίες.
· ταξινόμηση μέσω σώματος: όλα είναι ακόμα καινούρια και πρέπει να ανακαλυφθούν.
·  συνειρμική ταξινόμηση στην οποία γίνονται συσχετισμοί: τί πάει με τι και μετά τί έχει σειρά;
· δομική ταξινόμηση: απόκτηση κατανόησης και ανασκόπησης γύρω από καταστάσεις.
·  διαμορφωτική ταξινόμηση: το παιδί προσθέτει κάτι δικό του σε υπάρχουσες καταστάσεις.

Το επίπεδο εξέλιξης του παιδιού ορίζει την επιλογή του υλικού και την μορφή αγωγής. Ένα παιδί που ακόμα είναι στο επίπεδο εμπειρίας και ανακάλυψης (πρώτη φάση), θα αρχίσει να πιάνει, να νιώθει και να πετάει τα τουβλάκια που του προσφέρουμε. Τότε θα χρειαστεί να του δώσουμε το χρόνο για να το κάνει αυτό, επειδή αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο το παιδί μαθαίνει το υλικό και μαθαίνει να καταλάβει τί μπορεί να το κάνει. Οι παιδαγωγοί συνδέονται με αυτόν τον τρόπο παιχνιδιού. Είναι η βάση προς εξέλιξη στην επόμενη φάση. Είναι καλύτερα να μη δώσουμε σ’ αυτά τα παιδιά ομοιόμορφα τουβλάκια, αφού εκείνα ασχολούνται με την εμπειρία του υλικού. Πώς το νιώθεις το τουβλάκι ή τί γεύση έχει για παράδειγμα. Κάνει ήχο όταν το κουνάω; Ή κάνει φασαρία όταν το πετάω κάτω; Όταν του δώσουμε ένα κουτί με τουβλάκια διαφόρων σχημάτων και μεγεθών, τότε πραγματικά το παιδί έχει πολλά να ανακαλύψει.
Ένα παιδί που είναι στο επίπεδο του να κάνει συνδέσεις ανάμεσα στα πράγματα( δεύτερο επίπεδο), θα ενώσει ή θα χωρίσει τα τουβλάκια, ή θα κάνει έναν πύργο με αυτά. Οι παιδαγωγοί θα το ενθαρρύνουν αυτό παίζοντας μαζί του και προκαλώντας το να φτιάξει ένα ακόμα ψηλότερο πύργο, ή ένα πύργο μόνο με πράσινα τουβλάκια.
Ένα παιδί που έχει την ικανότητα να κατανοεί διάφορες καταστάσεις (τρίτη φάση), θα χρησιμοποιήσει τα τουβλάκια ίσως για να χτίσει ένα σπίτι στο οποίο η κούκλα του μπορεί να κρυφτεί όταν βρέχει. Έτσι τα τουβλάκια θα αποτελέσουν μέρος ενός μεγαλύτερου παιχνιδιού φαντασίας. Οι παιδαγωγοί το ενθαρρύνουν αυτό παίζοντας μαζί του και παίρνουν ένα δικό τους ρόλο στο παιχνίδι. Μπορεί να προτείνουν στο παιδί πχ. να μπει και ο σκύλος μέσα στο σπιτάκι, που περιμένει έξω, για να προστατευτεί από τη βροχή.
Την τέταρτη ταξινόμηση βλέπουμε στο παιδί που κάνει ένα σχέδιο με τα χρωματιστά τουβλάκια, εντελώς με τη δική του ιδέα και προτίμηση, ή που φτιάχνει ένα σπίτι με έξη πόρτες και χωρίς παράθυρα, απλά επειδή του αρέσει αυτό. Οι παιδαγωγοί ενθαρρύνουν αυτόν τον τρόπο παιχνιδιού δίνοντας την ελευθερία στο παιδί να φτιάξει κάτι σύμφωνα με τη δική του προτίμηση, χωρίς να το κατακρίνουν ή να το καθοδηγούν σε κάτι άλλο.
Οι γονείς

Υπάρχει στενή συνεργασία με τους γονείς. Είναι σημαντικό αυτό, επειδή τα παιδιά βρίσκονται αρκετή ώρα στο σπίτι και εκεί παίζουν. Αν οι γονείς καταλαβαίνουν αυτόν τον τρόπο αντιμετώπισης, τα παιδιά επωφελούνται πάρα πολύ.
Η θεραπευτική ομάδα βλέπει τα παιδιά διαφορετικά από τότε που δουλεύουν με αυτόν τον τρόπο. Έμαθε να σκέφτεται σε μικρότερα βήματα. Αυτά τα μικρά βήματα φαίνονται να είναι και για του γονείς ικανοποιητικοί και επεξεργάσιμοι στόχοι. Μαζί με τους γονείς δημιουργείται ένα εκπαιδευτικό περιβάλλον για τα παιδιά. Οι γονείς δηλώνουν ότι τους βοηθάει πολύ, αν και χρειάζεται να το συνηθίζουν στην αρχή. Και τα παιδιά το χαίρονται ιδιαίτερα.


Πηγή: Περιοδικό "ΠΕΡΙ ΑΥΤΙΣΜΟΥ", Τεύχος 50, Καλοκαίρι 2003
Κέντρο Υποστήριξης Γονέων
Ελλησπόντου 22, Καλαμαριά
Τηλ. 2310- 450941
Internet site: www.kyg.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: